07.05.2020 tarihli Resmi Gazete’de “Finansal Piyasalarda Manipülasyon ve Yanıltıcı İşlemler Hakkında Yönetmelik” yayımlanmıştır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun hazırladığı ve içeriğini belirlediği yönetmelik, bankalarca gerçekleştirilecek aşağıdaki fiilleri manipülasyon ve yanıltıcı işlem olarak kabul etmektedir;
• Döviz Kuru Hakkında Yanlış/Yanıltıcı İzlenimde Bulunmak
Bir finansal aracın arzına, talebine veya fiyatına ilişkin
- yanlış/yanıltıcı izlenim uyandıran/uyandırabilecek olan ya da
- döviz kuru ve faiz dahil bir finansal aracın fiyatının anormal düzeyde tutulmasını sağlayan/sağlayabilecek olan
işlemlere dahil olmak, aracılık etmek, bu tür işlemler için emir ve benzeri faaliyetlerde bulunmak bu kapsamda sayılmıştır.
• Finansal Piyasaların Dalgalanmasından Faydalanmak
Finansal piyasaların dalgalanmasından faydalanarak, bu düzensizliğini artıracak şekilde, bir finansal aracın
- fiyatına veya
- faiz, döviz kuru, CDS gibi referans değerlere
etkide bulunacak işlemlere dahil olmak, aracılık etmek, bu tür işlemler için emir vermek veya benzeri faaliyetlerde bulunmak bu kapsamda sayılmıştır.
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Tarafından Getirilen Yükümlülükleri Dolaylı Yöntemlerle Aşmak
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından bankaların,
- yurt dışı yerleşiklerle yaptıkları bir tarafı döviz diğer tarafı TL olan para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerine veya
- yurt dışına TL likidite sağlanmasına
ilişkin getirilmiş karar ve sınırlamaların, bankalar tarafından dolaylı yöntemler kullanılarak aşılması ya da söz konusu kurum kararlarının etkisizleştirilmesine yönelik işlem ve uygulamalar gerçekleştirmesi veya bu tür işlem ve uygulamalara aracılık etmesi bu kapsamda sayılmıştır.
• Aldatıcı Yolla Döviz Fiyatını Etkilemek
Aldatıcı bir yol izleyerek döviz kuru ve faiz dahil, bir finansal aracın fiyatını etkileyen/etkileyebilecek işlemlere dahil olmak, aracılık etmek, bu tür işlemler için emir vermek bu kapsamda sayılmıştır.
• Yanlış Bilgi ve Söylentileri Kitle İletişim Aracı ile Yaymak
Bir finansal aracın arzına, talebine veya döviz kuru ve faiz dahil fiyatına ilişkin yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandıran ya da uyandırabilecek olan ya da bu fiyatın anormal düzeyde tutulmasını sağlayan/sağlayabilecek olan yanlış veya yanıltıcı bilgi veya söylentileri, internet dahil herhangi bir kitle iletişim aracı yoluyla ya da başka bir yolla yaymak bu kapsamda sayılmıştır.
• Öncesinde Pozisyon Alınmış Finansal Araç Hakkında Görüş Bildirmek
Öncesinde pozisyon alınmış bir finansal araç hakkında, alınan pozisyonla ilgili çıkar çatışmasının kamuoyundan gizlenmesi suretiyle, internet veya diğer kitle iletişim araçları yoluyla görüş bildirerek söz konusu finansal aracın, faiz oranı ve döviz kuru dahil, fiyatı üzerinde etkide bulunmak veya bulunmaya çalışmak bu kapsamda sayılmıştır.
• Referans Değer Hakkında Yanlış Bilgiler Vermek
Bir referans değer hakkında, yanlış veya yanıltıcı olduğunu bildiği ya da bilmesi gerektiği halde, bir referans değer hakkında yanlış veya yanıltıcı bilgiler iletmek, girdiler sağlamak ya da bir referans değerin hesaplanmasını manipüle edici davranışta bulunmak bu kapsamda sayılmıştır.
• Finansal Araç Üzerinden Haksız Kazanç Sağlamaya Çalışmak
Bir finansal aracın arz veya talebi üzerindeki hakim rolünü kullanarak, finansal aracın alım satım fiyatlarını sabitlemek veya başka bir haksız kazanç sağlamaya yönelik eylemlerde bulunmak bu kapsamda sayılmıştır.
• Yatırımcıları Yanlış Yönlendirmek
Finansal piyasaların açılış ve kapanışlarında, faiz ve döviz kuru dahil bir finansal aracın açılış veya kapanış fiyatlarını etkileyen/etkileyebilecek alım veya satım işlemleri gerçekleştirerek, bu açılış ya da kapanış fiyatlarına göre pozisyon alan yatırımcıların yanlış yönlendirilmesini sağlamak bu kapsamda sayılmıştır.
• Tasarruf Sahiplerini Yanlış Yönlendirmek
Tasarruf sahiplerini gerçeğe aykırı veya yanıltıcı şekilde yönlendirmek bu kapsamda sayılmıştır.
• Sistemik Riske Yol Açabilecek Söylentiler Yaymak
Finansal sisteme olan güveni zedeleyerek sistemik riske neden olabilecek şekilde bilgi ve söylentiler yayılması bu kapsamda sayılmıştır.
